Jaka jest klasyfikacja paliw węglowych? - dr inż. Jacek Zawistowski

Wydobywany w kopalniach węgiel kamienny dzieli się na typy, sortymenty i klasy.

Podstawą podziału węgla na typy są naturalne cechy, charakteryzujące jego przydatność technologiczną.

Węgiel płomienny – typ 31.1 i 31.2

Węgiel niespiekający, o zdolności spiekania RI najwyżej 5. Przydatny dla wszystkich typów kotłów i palenisk.

Węgiel gazowo-płomienny – typ 32.1

Węgiel nieznacznie spiekający, o zdolności spiekania RI powyżej 5 do 20. Przydatny dla wszystkich typów kotłów i palenisk. W przypadku zdolności spiekania RI bliskiej 20 może jednak sprawiać pewne problemy w kotłach z konwencjonalnymi palnikami retortowymi.

Węgiel gazowo-płomienny – typ 32.2

Węgiel słabo spiekający, o zdolności spiekania RI powyżej 20 do 40. Może być stosowany tylko w kotłach z palnikami retortowymi II-ej generacji.

Węgiel gazowy – typ 33

Węgiel średnio spiekający, o zdolności spiekania RI powyżej 40 do 55. Może być stosowany tylko w kotłach z palnikami retortowymi II-ej generacji.

Węgiel gazowo-koksowy – typ 34.1 i 34.2

Węgiel silnie spiekający, wykorzystywany do produkcji koksu. Nie nadaje się dla urządzeń grzewczych małej mocy ze względu na zbyt duże zdolności spiekania.

Węgiel ortokoksowy – typ 35.1, 35.2A i 35.2B oraz węgiel metakoksowy – typ 36

Węgiel średnio lub silnie spiekający, wykorzystywany do produkcji koksu. Nie nadaje się dla urządzeń grzewczych małej mocy ze względu na zbyt duże zdolności spiekania oraz wysokie ciśnienie rozprężania.

Węgiel semikoksowy – typ 37.1 i 37.2 oraz węgiel chudy – typ 38

Węgiel niespiekający, o zdolności spiekania RI najwyżej 5, wykorzystywany do produkcji koksu. Przydatny dla wszystkich typów kotłów i palenisk. W krajowej bazie węglowej węgle tego typu nie występują.

Węgiel antracytowy – typ 41, antracyt – typ 42 oraz metaantracyt – typ 43

Węgiel niespiekający, o zdolności spiekania RI poniżej 5. Ze względu na bardzo niską zawartość części lotnych (poniżej 14% w stanie suchym bezpopiołowym) wymaga stosowania specjalnych konstrukcji palenisk. W krajowej bazie węglowej węgle tego typu nie występują.

Podstawą podziału węgla kamiennego na sortymenty są graniczne wielkości ziaren węgla. Podział węgla kamiennego na sortymenty ma istotne znaczenie technologiczne – konstrukcje kotłów dostosowane są do poszczególnych sortymentów węgla.

Sortymenty grube:

• Kęsy – Ks – uziarnienie ponad 125 mm
• Kostka I – Ko I – uziarnienie 200-125 mm
• Kostka II – Ko II – uziarnienie 125-63 mm
• Kostka – Ko – uziarnienie 200-63 mm
• Orzech I – O I – uziarnienie 80-40 mm
• Orzech II – O II – uziarnienie 50-25 mm
• Orzech – O – uziarnienie 80-25 mm
  

Sortymenty średnie:

• Groszek I – Gk I – uziarnienie 31,5-16mm
• Groszek II – Gk II – uziarnienie 20-8mm
• Groszek – Gk – uziarnienie 31,5-8mm


Sortymenty miałowe:

• Miał I – M I – uziarnienie do 31,5 mm
• Miał II – M II – uziarnienie do 20 mm lub do 10 mm


Podstawą podziału węgla na klasy są:

• wartość opałowa w stanie roboczym
• zawartość popiołu w węglu w stanie roboczym
• zawartość siarki w węglu w stanie roboczym


Podstawowym wyznacznikiem klasy węgla, decydującym o jego wartości energetycznej, jest wartość opałowa.

Wartość opałowa jest miarą ilości zawartej w węglu energii chemicznej, możliwej do przekształcenia w ciepło w procesie spalania. Jednostką wartości opałowej jest 1kJ/kg (kilodżul/kilogram). Wielkość wartości opałowej zależy przede wszystkim od zawartości w węglu wilgoci i popiołu, w mniejszym stopniu – od typu węgla. Kwalifikowane paliwa węglowe powinny wykazywać wartość opałową w stanie roboczym co najmniej 24.000kJ/kg.

Klasę węgla oznacza się za pomocą 3-członowego symbolu, np. klasa 28-07-06 oznacza węgiel o wartości opałowej co najmniej 28.000kJ/kg, zawartości popiołu najwyżej 7% i zawartości siarki najwyżej 0,6%: klasa 19-14-11 oznacza węgiel o wartości opałowej co najmniej 19.000kJ/kg, zawartości popiołu najwyżej 14% i zawartości siarki najwyżej 1,1%.