Podzielniki ciepła - Indywidualne rozliczanie ciepła

Mimo, że fala dyskusji o podzielnikach ciepła przetoczyła się już jakiś czas temu, to temat nadal jest aktualny, problemy użytkowników tych urządzeń nie zniknęły, a rachunki za ogrzewanie rosną.


Wciąż pojawiają się pytania o zasadę działania podzielników, o sposób naliczania opłat na podstawie odczytów z tychże oraz o sposoby zmniejszenia kosztów ogrzewania. Wciąż często mylone są pojęcia licznika i podzielnika ciepła. A już najczęściej chyba pojawiają się głosy „ moje podzielniki chyba źle działają. Stosuje wszystkie zalecane przy podzielnikach sposoby oszczędzania ciepła i racjonalnej nim gospodarki, a rachunki za ogrzewanie co raz większe”. Niestety najczęściej jest tak, że podzielniki działają poprawnie. Błędy mogą wynikać z obliczeń zużycia energii na podstawie odczytów z podzielników. Programy służące do ustalania kosztów zużycia ciepła w budynku, swoich wyliczeniach uwzględniają zazwyczaj tylko koszty stałe. Niestety  najczęściej nie biorą pod uwagę jakości materiałów, z jakich zbudowano dom, stanu izolacji budynku, usytuowania poszczególnych mieszkań ( na zużycie ciepła wpływa przecież to, czy mieszkanie jest szczytowe, czy jest na ostatniej kondygnacji lub nad piwnica lub na gruncie). Programy nie uwzględniają przepływu ciepła między lokalami o różnych temperaturach.


Należy mieć świadomość tego, że całkowity koszt centralnego ogrzewania to suma:

  • opłaty stałej wynikającej z zapotrzebowania ciepła dla danego budynku rozliczanej na m2 powierzchni użytkowej lokalu,
  • opłaty zmiennej wynikającej ze zużytego ciepła zarejestrowanego przez urządzenia pomiarowe (liczniki ciepła) w węzłach cieplnych budynków w okresie grzewczym rozliczanej wg odczytu z podzielników kosztów w danym lokalu.
  • kosztów usługi rozliczeniowej, obsługi urządzeń pomiarowych (wymiany kapilar w przypadku podzielników wyparkowych).


Wyliczając koszty zmienne centralnego ogrzewania przy zastosowaniu metody wykorzystującej podzielniki kosztów, stosuje się współczynniki LAF i UF. Aby mieć pewność, że opłaty za ciepło dla Twojego lokalu są właściwie naliczane sprawdź, czy współczynniki, od których zależy wysokość opłaty za ciepło, są dobrze wyliczone. Sprawdź, czy grzejniki tego samego typu w twoim bloku mają takie same wartości współczynnika UF. Zdarza się bowiem często, że tak nie jest. Współczynnik UF, określa wielkość i moc grzejnika. Współczynnik ten rośnie proporcjonalnie do mocy. Czasami jest korygowany dodatkowo o położenie grzejnika. LAF uwzględnia położenie mieszkania w budynku. Współczynnik wyrównawczy zużycia ciepła na ogrzewanie LAF wynika ze strat cieplnych przegród tworzących dany lokal.


Współczynniki przeliczeniowe UF wyliczone są dla każdego grzejnika w lokalu, a ich wielkość zależy od mocy cieplnej grzejnika wyrażonej w Watach (moc) oraz tzw. współczynnika kc zależnego od typu zastosowanego podzielnika. Współczynniki UF wyliczone dla każdego grzejnika w lokalu można sprawdzić w każdym rocznym rozliczeniu. Są one stałe i mogą się zmienić jedynie w przypadku zmiany grzejnika lub typu podzielników.Wartość współczynników LAF dla lokali w danym budynku zatwierdzana jest najczęściej przez przez Radę Nadzorczą Spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej dla każdego mieszkania i też można ja sprawdzić. I to często pojawiają się pytania, „jak sprawdzić, czy dla moich grzejników właściwie przyjęto UF?, czy UF dla grzejników panelowych i żeberkowych o tej samej mocy powinno się różnić, czy jest takie samo? „ Na to pytanie, w myśl tego co napisano wcześniej, odpowiedź jest jednoznaczna. Ponieważ wartość UF zależy od mocy grzejników, jego wartość dla grzejnika żeberkowego i np. panelowego o takiej samej mocy będzie identyczna.

Dla grzejnika o wysokości 55 cm z taką samą ilością żeberek moc wynosi 8 x 140W = 1120W, a współczynnik UF = 0,425, grzejnik panelowy o mocy 1120W będzie też miał UF = 0,5. Jeżeli ktoś ma grzejniki panelowe o znanej mocy może odszukać w tabeli wartość UF, nie biorąc pod uwagę ilości żeberek.

Podsumowując, współczynnik UF jest zależny tylko od mocy grzejnika oraz od jego położenia. Dla przykładu: współczynnik UF dla grzejników położonych pod sufitem (często w kuchni) jest korygowany przelicznikiem 0,75; np. grzejnik o wysokości 55 cm z 7 żeberkami będzie miał współczynnik UF = 0,425 x 0,75 = 0,32.

Współczynniki położenia mieszkania, zwane LAF, wynoszą od 0,35 dla mieszkań szczytowych, narożnych od strony północnej, do 1 dla mieszkania środkowych w bloku. Wysokość współczynników jest niestety najczęściej kwestią umowy między władzami spółdzielni, a firmą rozliczającą. Prawidłowo, współczynniki LAF powinny być wyliczane na podstawie strat ciepła wyliczonych dla każdego mieszkania indywidualnie. Niektóre mieszkania w bloku, np. szczytowe, parterowe i na ostatnich piętrach, mają większe straty ciepła. W rozliczeniu kosztów ogrzewania powinien to korygować właśnie współczynnik LAF. Im jest mniejszy, tym płacisz mniej. Nie zawsze jednak jest on odpowiednio dobrany do mieszkania. Najważniejszym czynnikiem zakłócającym prawidłowy i sprawiedliwy przebieg rozliczania opłat za ciepło na podstawie podzielników jest wymiana ciepła pomiędzy mieszkaniami o zróżnicowanych temperaturach. Użytkownicy mieszkań utrzymujący w swoich lokalach podwyższoną temperaturę ponoszą wyższe koszty ogrzewania ( co jest akurat zrozumiałe), nie tylko dlatego, że pobierają więcej ciepła. Płaca także za ucieczkę ciepła do pomieszczeń sąsiednich , chłodniejszych, co jest niesprawiedliwe. Wiadomo, że im większa różnica temperatur, tym większa ucieczka ciepła. Brak uwzględnienia tego faktu w procedurach rozliczeniowych podważa sens indywidualnego rozliczania kosztów ogrzewania.

Teraz kilka podstawowych informacji o podzielnikach ciepła.

Powszechnie dostępnymi urządzeniami do rozliczania kosztów ogrzewania w budynkach wielorodzinnych są cieczowe oraz elektroniczne podzielniki kosztów ogrzewania. Podzielniki wyparkowe wskazują na zużycie ciepła poprzez odparowanie cieczy, natomiast podzielniki elektroniczne na podstawie pomiaru temperatury grzejnika i powietrza w pomieszczeniu. Należy tu zwrócić uwagę na to, że podzielnik to urządzenia, które pomagają podzielić koszt ciepła zużytego przez cały blok pomiędzy poszczególne mieszkania. Podzielnik ciepła nie jest licznikiem. Podzielnik cieczowy (wyparkowy) ma dwie rurki wypełnione substancją chemiczną (heksanolem lub benzoesanem metylu), która pod wpływem ciepła z grzejnika powoli odparowuje. Podzielnik wyparkowy wskazuje zużycie ciepła poprzez odparowanie cieczy. Zasada jest prosta. Im gorętszy kaloryfer i im dłużej jego ciepło działa na rurkę, tym więcej płynu odparowuje. Im mniej płynu zostało w rurce podzielnika, tym więcej zapłacimy za ogrzewanie. Obok rurki umieszczona jest podziałka, która pozwala na odczytanie, ile płynu wyparowało. Niestety również wtedy, kiedy ogrzewanie nie działa odparowuje niewielka ilość płynu.

Jedna rurka podzielnika wskazuje zużycie z poprzedniego roku, a druga zużycie bieżące.

Inna jest zasada działania podzielnika elektronicznego. Za pomocą dwóch czujników dokonywany jest pomiar temperatury powierzchni grzejnika i powietrza w pomieszczeniu. Różnica temperatur stanowi podstawę do naliczenia zużycia ciepła. Mniej dokładne są podzielniki jednoczujnikowe. Mierzą tylko temperaturę grzejnika. Czujnik temperatury, który mierzy temperaturę grzejnika, przymocowany z tyłu do obudowy podzielnika. Zegar elektroniczny mierzy czas, przez który konkretna temperatura się utrzymywała.


Jaka jest różnica pomiędzy licznikiem ciepła i podzielnikiem?

Licznik ciepła jest urządzeniem rejestrującym ilość energii cieplnej, wyrażonej w GJ, dostarczonej do obiektu w danym okresie rozliczeniowym. Ilość ciepła obliczana jest na podstawie pomiaru przepływu wody w ciepłociągu oraz temperatury wody zasilającej i powrotnej. Podzielniki ciepła nie rejestrują ilości energii cieplej w GJ, lecz wskazują na udział danego pomieszczenia (lokalu) w ogólnym zużyciu zarejestrowanym przez licznik ciepła. (KM)

 


Opracowanie redakcja.

Materiał objęty prawem autorskim. Publikacja w części lub w całości wyłącznie za zgodą autora.

Foto: sxc.hu/profile/tap78